Stralend

Stralen heeft me altijd gefascineerd, als kind al. In mijn ogen had je drie soorten staal: glimmend (geslepen), blauwachtig (met een walshuid), of rood van de roest. Maar daaronder bleek altijd diezelfde egaal grijze kleur te zitten: de echte kleur van staal, die pas tevoorschijn komt nadat verf en roest verwijderd zijn.

In een vakantiebaantje heb ik later aan den lijve ondervonden hoeveel kracht het vergt om staal schoon te krijgen. Met 7 bar luchtdruk wordt het straalmiddel tegen het materiaal aangeslagen. Met je hele lichaam moet je tegendruk aan de slang geven, anders word je zelf achteruit geblazen. En dan moet het moeilijkste nog komen: gehuld in een helm met overdrukpak, omringd door stof en met dikke veel te grote handschoenen moet je werkelijk alles zien te raken. Je mag geen enkel plekje overslaan. 

Ons Wachthuisje is prachtig zilvergrijs teruggekomen. In afzonderlijke delen, dat wel: het huisje oogt als een uit de hand gelopen meccano-project. Alle roest- en verflagen zijn verdwenen, pas nu kan de werkelijke staat van het materiaal worden beoordeeld. De glaskaders zijn in slechte staat, liefst 50% moet vervangen worden. De kolommen daarentegen zijn voor 95%  goed: veel stukken zien er weer als nieuw uit! De onderkanten hebben echter onze dringende aandacht nodig. Het UNP-profiel gaan we bijvoorbeeld helemaal vervangen: daar is geen redden meer aan.

Stralen is enerzijds een onderdeel van de conservering en anderzijds een onderdeel van de restauratie. We stralen het Wachthuisje zodoende twee keer: de eerste keer spreken we van voorstralen en de tweede keer van stralen als ondergrond voor de conservering. Want wil je gaan conserveren, dan vereist dat een brandschoon oppervlak.

Hiervoor hanteren we de norm ISO 8501-1, pictorial standards of cleanliness, dit is de zogenaamde reinheidsgraad uitgedrukt in een Sa waarde. Bij de conservering is Sa 3  de maatstaf, bij het voorstralen zijn we tevreden met Sa 2,5. Meer informatie over de norm is op deze website te vinden

Afgelopen week hebben we een begin gemaakt met de restauratie van de glaskaders. De onderste twee vakken bleken in het verleden al eens te zijn vervangen, en inmiddels is het er alweer beroerd mee gesteld. Het vervangende profiel wijkt duidelijk af van het origineel, en het is bovendien gelast in plaats van geschroefd. We brengen ze weer in oorspronkelijke staat terug. Het originele deel van de glaskaders is op een venijnige manier door corrosie aangetast. Op sommige plaatsen is zoveel materiaalverlies dat het resterende staal een kapot kantwerkje lijkt. We doen dit door nieuwe profielen erin te lassen. Naderhand worden de lasnaden net zolang geslepen en geschuurd dat ze niet meer terug te vinden zijn.